samedi 25 novembre 2017

apprendre Tachelhite dialecte Amazigh du Maroc


Tachelhit



Tachelhit c'est une dialecte amazigh qui ce pratique au sud du Maroc 

dan la région du Souss et dans l'inti Atlas et haut Atlas .
 les principales tribus sont :
 Haha au sud d'Issaouira , les Ida-outanan et les M'tougga au nord d'Agadir,
 les Ichtouken et les Ait Baha au sud d'Agadir,
les Ait Baàmran a Sidi Ifni .



Les Noms en Tachelhit :

remarque : 
la plupart des noms singulier en Tachelhit ce commence pare A 
 pour les nom masculin et T pour les nom féminin .
Pour bien lire les maux qui est écrie en Tachelhit ,
 Le R ce prononcer comme en Espagnol et GH ce prononcer 
comme R en français .
TachelhitFrançaisTachelhitFrançais
Agayoula têteAtbirPigeon mal
Argazl'homeTatbirtPigeon fem
Tamghartla femmeAydiLe chien
Afroukhle garçonIzemLion
Tafroukhtla filleAzgerBoeuf
Tislytla marelleAmuchChat
Oudemle visageIlfSanglier
Afoussla mainIkrouChèvre
Adarle pieAwtilLièvre
Tittl'oilleIfkerTortue
Addadle doitAgdidOiseau
Azzarles cheveuInikfHérisson
Inkharle néTawouktHibou
Imila boucheUchenLoup
Oukhssanles dentsTafoloustPoule
Ighssanles osAzenkdGazelle
Ahligle ventreTutfitFourmi
Iddoudanles doisTammourghiCriquet
Tigmmila maisonIghirdmScorpion
Aghroumle pinIzanMouches
Taggourtla porteTigmmiMaison
Aghrable murImzdaghHabitants
IbchkalesAmzarPlui
Afolloussle coqAnuPuits
Tafolousstla pouleTamgraMoisson
Aghyoull'âneIrdenBlé
Asrdounla muleToumzinOrge
Adrarles menthaneAsengarMais
Tagantla foréTaknaritNopal
Asifla rivièreAlimFoin
Amanl'eauAghanimRoseau
Tafouktle soleilAmeksaBerger

Les pronoms personnels

Tachelhit          Français
Nkkin                 Moi
Kye                    Toi   M
Kem                  Toi   F
Netta                  Lui     M
Nettat                 Lui     F
Nekni                  Nous   M
Nekunti               Nous      F
Kunni                  Vous         M
Kunninti               Vous          F
Netni                    Ils           M
Netenti                  Elles         F

Les verbe

TachelhitFrançais
iddail est aller
youchkadil viens
iftail est aller
isaoulil reste
ichail a manger
ighrail a lu
izrail a vu
ioutil frappe
iflail a laisser
isghail a acheter
izzenzail a vendu
youkril a voler
irzemil ouvre
iffoughil  sorte
isouail a bu
imlail a montrer
les verbes dans le passé exemple :Le verbe icha , manger  :
Nkkin chigh    j'ai manger
Kye t'chit       tu a manger
Kmmi t'chit     tu a manger   pour le féminin
Ntta icha      il a manger
Nttat t'cha      elle a manger
Cunni t'cham  vous avez manger
Nukni ncha          nous avons manger
Nttni chan          ils ont manger
Nttenti chant      elles ont manger
dans le présent les verbe ce commence par  ar exemple :
ar chttagh        je mange
ar tchttat         tu mange
ar ichtta           il mange 
ar tchetta       elle mange
ar nchtta         nous mangons
ar tchtam        vous mangez
ar chttan        ils mangent
ar chettant     elles mangent

LEXIQUE ANIMAL (Français - Amazighe - Arabe)

 Fondation Culturelle Tawalt - Série Lexiques (1)


LEXIQUE ANIMAL (Français - Amazighe - Arabe)

Mohamed Oussous



1. Abdomen des sauterelles, des insectes: aguniä - aguniḍ احلشرة بطن أو ما يشبه 2. Abeille: tizzwit, tizizwit - tizzwit, tizizwit نحلة - Essaim d’abeilles sauvages: aäräur, aålif aäräur - aḍerḍur, agʷlif aḍerḍur - Abeille charpentière, xyloco - pe: TIZIZWIT TADRVALT tizizwit قعثبان أزرق taderɣalt 3. Able, ablette (pois): aslm aml - lal, amllal - aslem amellal, umlil سمك أبيض 4. Acanthocéphale: asnnanixf - asennanixef (isennanixefen) (neo) شائك الرأس 5. Acarne, bogue ravelle, pageau blanc (pois): taçnagt - taẓnagt 6. Acarus, sarcopte de gale: til - جرب قملي tillict - lict 7. Acére: aåirar - agʷirar عدمي القرون 8. Achigan (pois): acigan - acigan فرخ أسود
9. Acranien: war iqlquln war iqelqulen (neo) الجمجمي 10. Acrida (esp.de criquet non gré - gaire): amzil wurtan - amzil wurtan 11. Acridiens: iburqsn iburqesn جراديات 12. Acrobate (marsupial): afrak - si - afraksi (neo) بهلوان 13. Aculéates, porte - aiguillon: id bu isuqqas id bu isuqqas (neo) ذوات احلمة 14. Addax (antilope, mam): amllal, amlal - amellal, amlal أداكس، مهاة 15. Addax à nez tacheté (Addax nasomaculatus, mam): tasgint - أبو عدس tasgint 16. Aeschne (ins): abrzggu - ab - سرمان erzegg

17. Agame (rept): talmvudi talemɣudi - amtvtv حرذون Agama colonorum: amteɣteɣ (imteɣteɣen) 18. Agame variable (rept): tam - klklt - tamkelkelt
19. Agame de bibron (rept): tafunast iblankiwn - tafunast iblankiwn. 20. Agame à queue épineuse, uromastix, fouette queue (rept): aåjjim, aprdan, agizam, agzzaram agʷjjim, aḥerdan, agizam, agezzaram ضب 21. Agami (ois): agami - agami يعجمي (neo( 22. Aglosse: war ils - war iles عدمي اللسان (neo( 23. Agneau: alqqav, anuguä alqqaɣ, حمل anuguḍ - Agneau qui ne tête plus: izimmr izimmer. 24. Agnelle: tavla, taratt, tizimmrt, taɣla, taratt, tizimmert شويهة 25. Agouti (rong): aguti - aguti أغوطي(neo( 26. Agrobate roux, Cercotrichas galactotes (ois): tlbakku, tlåjjim telbakku, telgʷjjim. 27. Aigle: igidr - igider عقاب Aigle ibérique: tawayya igadrn عقاب إيبيري igadern tawayya 28. Aigle de mer, raie-aigle (pois): tafunast n ilel - tafunast n ilel

29. Aigle pêcheur: igidr anåmar igider anegmar (neo) 30. Aigrette: taquqact taquqact (قنزعة )على رأس الطائر 31. Aigrette garzette: mlal avu - mlal aɣu, ablbal abelbal بلشون أبيض 32. Aiguillat commun (pois): bu ta- ççit - bu taẓẓit اإلسكندر سمكة 33. Aiguillette, aiguille de mer, orphie (pois): isgni isegni - tissgnit n ilel - tissegnit n ilel خرمان- براك 34. Aile: ifr, afraw, afriw ifer, afraw, afriw, tibillut tibillut جناح 35. Alauda desertorum (ois): aäaluj aḍaluj (iḍalujen) مكاء 36. Alcyon: alsyun alsyun (neo) ألسيون 37. Aleurode (mouche blanche): izi umlil - izi umlil بيضاء ذبابة 38. Alezan: atlav atlaɣ أصهب حصان 39. Alifère: amafraw amafraw مجنح (neo( 40. Alose (pois): acbuq, ablav acbuq, ablaɣ شابل 41. Alouette (ois): asmayun asmayun قنبرة - Alouette de passage: afrgvul afergɣul 42. Alouette des champs (Alauda arvensis), ois: takoyust, tamkyuät, aloyuä takɛyust, tamkyuḍt, alɛyuḍ قبرة احلقول 43. Alouette huppée (cochevis), Galerida cristata (ois): tanpbaät, tavaydut, amvayud, tizirra
tanḥebaḍt, taɣaydut, amɣayud, tizirra قوبع 44. Altise, tiquet, puce de terre (ins): aggurdi wakal aggurdi wakal نطاطة )برغوث البساتني) (neo( 45. Alucite des céréales (teigne du blé), Sitotroga cerealella: imiyyl imiyyl احلبوب سوسة 46. Ambystome: tagdst llmiksik tagdest llmeksik (neo) سمندل املكسيك
47. Ammomane (ois): tabgnst يرمل tabgenst 48. Ammomane Isabelline- Ammomanes deserti (ois): tagäiät umrdul - tagḍiḍt umerdul البادية قبرة 49. Amphibien: amannkal - amankal* قازب، برمائي (imankalen( 50. Amphipodes: iyugäarn مزدوجات األرجل (neo (iyugḍaren 51. Amphisbène (rept): agrawal قهيقران agrawal 52. Ampullaire (gros escargot): حلزون كبير abuḥrar- abuprar 53. Anatife (moll): tifnzit, tifnzit n twayya - tifenzit, tifnzit n twayya هدابية األرجل من القشريات 54. Anakonda (eunecte, rept): anakunda - anakunda أناكوندا 55. Anchois (poi): tabina, acäun هف، بلم، سمور acḍun, tab
56. Androctonus (espèce de scorpion) : - Androctonus mauretanicus: buvardm buɣardem - Androctonus amoreuxi: ivirc iɣirc 57. Âne: avyul, ayçä aɣyul, ayẓed açiä aẓid حمار - Âne de couleur foncé: avyul advmum (idvmumn) aɣyul adeɣmum (ideɣmumen) - Petit âne qui ne grandit pas: apnsur aḥensur دوبل 58. Ange de mer, Squatine (pois): talfsa talefsa مالك 59. Albinos (mouton, chameau): amanar amanar أمهق 60. Anguille (pois): tazlmt, tizlmi, tazilma, ifivr n ilel, aslbap tazelmt, tizelmi, tazilma, ifiɣer n ilel, ّ أنقليس سلور a
61. Animal: amudr amudr حيوان - Sauvage: axxu axxu وحشي حيوان - Carnassier sauvage nuisible (lion, hyène, chacal..): tawwa tawwa حيوان من الضواري الالحمة املفترسة - Domestique: aywal aywal أليف حيوان - Aquatique: amudr n waman amuder حيوان مائي waman n
Nocturne: amssrdal amsserdal ليلي، رامس حيوان - Tacheté: abrar abrar ،مبقع حيوان أرقط 62. Annélides: ibutcln ibutceln حلقيات 63. Anodonte (moll): aruxsan aruxsan هتمية 64. Ânon: asnus, apjud akrcun asnus, aḥjud akercun جحش 65. Anophèle, moustique de la fièvre (ins): abiba n tawla abiba n بعوضة املالريا (neo (tawla 66. Anoures: igräiän, iåjäaän بتراوات، عدميات الذنب igʷjḍaḍen, ig









mardi 21 novembre 2017

تعلم اللهجة السوسية تشلحيت التي يتكلمها المغاربة في الجنوب

تعتبر لهجة تشلحيت او اللهجة السوسية من اكثر اللهجات انتشار في المغرب بعد الدارجة المغربية , و يتحدت بها الناس في جنوب المغرب , من مدينة الصويرة الى تخوم الصحراء و من المحيط الاطلسي الى الحدود الجزائرية شرقا 

و من اهم المناطق التي تنتشر فيها هده اللهجة : منطقة سوس حيت توجد مدينة اكادير و مدينة تزنيت , مدينة ترودانت و جبال الاطلس و نواحي مراكش , و مدينة كلميم , اسا , طاطا في الصحراء


اليكم بعض الكلمات
اغروم = الخبز
امان = الماء
اركاز = الرجل
تمغارت = المراة
تفروخت = البنت
افروخ = الولد
تسلييت = العروسة
اسلي = العريس
تمغرا = العرس
انكبي = الضيف
تيكمي = البيت
اشكيد = تعال
اكايو = الراس
تيوالين = العيون
تيط = العين
امزكان = الادنين
ازار = الشعر
احليك = البطن
امي = الفم
افود = الركبة
افادن = الركبتين
ايضارن = الارجل
ايفاسن = اليدين
سيرد = اغسل
ساول = تكلم
اني = قل
ايش = كل
سو = اشرب
ارغى = ساخن
اسميض = بارد
اضو = الرياح
تفوكت = الشمس
ايتري = النجم
ايكنوان = السماء
اسيف = النهر
ادرار = الجبل

dimanche 19 novembre 2017

vendredi 27 octobre 2017

تعلم الامازيغية : الانسان و العائلة في اللغة الامازيغية

تعلم الامازيغية : الانسان و العائلة في اللغة الامازيغية



الانسان = افكان
الناس = مدن او يودان
الرجل = اركاز
المراة = تمغارت او تمطوت
بنتي = الي
ابني = ئيوي
ابنه = ئويس
الابناء = اراو او تروا
البنت = تفروخت
الولد = افروخ
الزواج = ليتيهال
تزوج = ئتاهل
طلق = ئلف
المهر = امرواس
العرس = تمغرا
النسائب = ئضولان
ابي = بابا او ئيبوا
امي = انا او ئما او ئمي
الضيوف = ئنكبيون







 
Design by Wordpress Theme | Bloggerized by Free Blogger Templates | coupon codes